De bruine vuurvlinder, een relatief kleine dagvlinder, werd in Vlaanderen een tijdje als uitgestorven beschouwd. Tot hij enkele jaren geleden opnieuw op enkele plaatsen werd waargenomen in de gemeenten Heist-op-den-Berg, Begijnendijk, Aarschot en Tremelo. Om deze superzeldzame vlindersoort te helpen overleven werd eind 2008 werd een breed partnerschap opgericht tussen de gemeenten Begijnendijk en Heist-op-den-Berg, Regionaal Landschap Rivierenland en Regionaal Landschap Noord-Hageland, Natuurpunt, het Agentschap voor Natuur en Bos, de provincies Antwerpen en Vlaams-Brabant. En met succes, want ondermeer door het afsluiten van beheerovereenkomsten met graslandeigenaars wist deze soort zich ook in 2009 in het grensgebied tussen Heist-op-den-Berg en Begijnendijk te handhaven. Om dit te vieren en ‘BV’ nog meer naambekendheid te geven organiseren de verschillende partners in juni een groot bruine-vuurvlinderfeest.[i][b]Problematiek[/b][/i]De bruine vuurvlinder, een soort die vroeger algemeen voorkwam in de provincies Vlaams-Brabant en Antwerpen, staat erg onder druk. Vrij voedselarme graslanden waarin de waardplant veldzuring (die voedsel levert voor de rupsen), voldoende zon, nectar en schuilmogelijkheden aanwezig zijn, vormen een geschikt leefgebied voor de vlinder. Maar door bebouwing, verruiging van geschikte graslanden, intensieve begrazing en de omvorming van hooilanden naar paardenweiden is de laatste jaren een groot deel van dit leefgebied verdwenen. Bovendien bevinden de geschikte graslandpercelen zich vaak buiten de erkende natuurgebieden waardoor het leefgebied zeer weinig bescherming geniet.[i][b]Particuliere grondeigenaars spelen cruciale rol[/b][/i]Juist omdat de meeste bruine vuurvlinders voorkomen op privé-eigendom (voormalige kleinschalige landbouwperceeltjes, extensief beheerde hooi- of weilanden, braakliggende terreinen), is medewerking van de grondeigenaars uiterst belangrijk. Tijdens de zomermaanden bezoeken medewerkers van de twee regionale landschappen en natuurpunt de eigenaars van geschikte graslandpercelen en proberen zo een tot een maaibeheerovereenkomst te komen. Deze overeenkomsten zijn vooral gericht op het periodiek maaien (eerste maaibeurt tussen 15 juni en 30 juni, tweede maaibeurt tussen 20 augustus en 20 september, afvoeren van maaisel) en het behoud van voldoende voedsel (15% van het grasland niet maaien) en schuilmogelijkheden (3 meter langs perceelsgrens nooit maaien). Overtuigde grondeigenaars worden bij dit aangepast graslandbeheer goed begeleid en krijgen voor deze inspanning een aangepaste vergoeding. In 2009 werden zo voor maar liefst 10,2 ha overeenkomsten getekend. Deze inspanningen lijken op korte termijn alvast hun vruchten af te werpen: vrijwilligers telden in augustus 2009 maar liefst 24 exemplaren van de bruine vuurvlinder, gespreid over het hele verspreidingsgebied.[i][b]Bruine-vuurvlinderfeest[/b][/i]Om de inspanningen van de meewerkende graslandeigenaars aan de instandhouding van de bruine vuurvlinder te vieren is er op zondag 6 juni 2010 een groot bruine-vuurvlinderfeest. We hopen dat de buurtbewoners zo ‘hun BV’ nog meer gaan koesteren en willen beschermen door hun graslandbeheer aan te passen.[i][b]Tekenwedstrijd[/b][/i]In maart kregen alle leerlingen uit de kleuter- en lagere scholen van Heist-op-den-Berg, Begijnendijk, Aarschot en Tremelo een uitnodiging om deel te nemen aan een tekenwedstrijd over vlinders. Tijdens de prijsuitreiking op het bruine-vuurvlinderfeest krijgen de winnaars een mooie prijs overhandigd.[i][b]Programma 6 juni:[/b][/i]Wandel-en fietstocht langs het leefgebied van de bruine vuurvlinder met onderweg landschapsposten 13u30 -15u: vrij vertrek wandel- en fietsroute Bewegwijzerde wandelroute: 4,5 km Bewegwijzerde fietsroutes: 15 km en 23 kmRandanimatieDoorlopend: infostanden, kindergrime, drank- en eetstand, tentoonstelling tekenwedstrijd16u-16u30: volksmuziek Steuks16u30: prijsuitreiking tekenwedstrijd16u45 - 18u: volksmuziek Steuks[i][b]Praktisch[/b][/i]Voor deelnemers die op 6 juni hun fiets niet ter plaatse krijgen en ons voor 1 juni een seintje geven (hans.vermeersch@rlrl.be) worden gratis fietsen voorzien.[i][b]Voorbeeldproject[/b][/i]De samenwerking rond de bruine vuurvlinder kan gelden als voorbeeldproject voor gelijkaardige soortbeschermingprojecten. De financiële inspanningen, expertise en logistieke mogelijkheden van de verschillende partners worden zo goed mogelijk gedeeld. Over de provinciegrenzen heen wordt zo gewerkt aan de instandhouding van deze unieke diersoort en aan een draaglak bij de bevolking.Meer informatie over de bruine vuurvlinder en duidelijke foto’s kunnen verkregen worden via de perscontacten.[i][b]Regionaal Landschap Rivierenland vzw[/b][/i]Een regionaal landschap is een samenwerkingsverband tussen de 'open-ruimtegebruikers' van een streek (provincie, gemeenten, en verenigingen voor natuur, toerisme, landbouw en wildbeheer), en ijvert voor het behoud en herstel van het typische landschap, de natuur en de streekidentiteit. Via concrete acties in het landschap en de organisatie van cursussen, studiedagen en publieksevenementen worden de streekbewoners zoveel mogelijk betrokken.Regionaal Landschap Rivierenland is een jong regionaal landschap, dat op 3 juli 2008 opgericht is in het zuidwesten van de provincie Antwerpen. Het werkingsgebied bestaat uit 12 gemeenten: Niel, Boom, Rumst, Willebroek, Mechelen, Bonheiden, Sint-Katelijne-Waver, Lier, Putte, Heist-op-den-Berg, Berlaar en Nijlen. Zoals de naam al doet vermoeden, zijn de opvallende landschappelijke dragers in het werkingsgebied de benedenlopen van de grote rivieren Nete, Dijle, Zenne en Rupel. Naast de riviervalleien typeren kleinere beekvalleien, uitgestrekte land- en tuinbouwlandschappen, oude bossen, forten en diverse vijvercomplexen het landschap.voorzitter Regionaal Landschap Rivierenland: Karel Geys schepen te Mechelen (Stedenbouw, Monumentenzorg, Stadsvernieuwing, Wonen, Natuurbehoud en ontwikkeling, Mobiliteit)
